Źródło:
"Dario Argento : The Making Of Profondo Rosso"
edited by L. Cozzi, F. Patrizzi, A. Tentori
oryg. tytuł artykułu: You Know Nothing About Children
autorzy : Federico Patrizzi, Emanuele Cotumaccio
tłum. : haku
UWAGA! Tekst zawiera spoilery!
Kolorowa szklana kulka (marble) - dziecięca gra, przejrzysta klatka, ukazująca swe wnętrze. Kulka uderza w kołyskę, wywracając ją. Z kołyski wypada noworodek, zaś kulka kontynuuje swój rajd, mijając wełniane laleczki przebite szpilkami, pokrytego złotą farbą owada, obrazki malowane ręką dziecka, plastikową lalkę. I w końcu nóż. TEN nóż.
"Dario Argento : The Making Of Profondo Rosso"
edited by L. Cozzi, F. Patrizzi, A. Tentori
oryg. tytuł artykułu: You Know Nothing About Children
autorzy : Federico Patrizzi, Emanuele Cotumaccio
tłum. : haku
UWAGA! Tekst zawiera spoilery!
Kolorowa szklana kulka (marble) - dziecięca gra, przejrzysta klatka, ukazująca swe wnętrze. Kulka uderza w kołyskę, wywracając ją. Z kołyski wypada noworodek, zaś kulka kontynuuje swój rajd, mijając wełniane laleczki przebite szpilkami, pokrytego złotą farbą owada, obrazki malowane ręką dziecka, plastikową lalkę. I w końcu nóż. TEN nóż.
Wszystko zaczęło się w 1969 roku, wraz z The Bird With The Crystal Plumage, debiutem reżyserskim Dario Argento, ukazującym jego styl, oraz tematy narracyjne, które staną się zasadniczymi w późniejszych dziełach. Po pierwsze, morderstwa dokonywane za pomocą noża; następnie ujęcia z punktu widzenia mordercy, pokazujące wyraźny sadyzm, oraz kryminalna struktura fabuły, choć pozbawiona klasycznych elementów.W końcu, zdemaskowanie mordercy - niespodziewane, czasem wręcz nieprawdopodobne, gdy okazuje się nim nieszkodliwa osoba, która pojawia się na drodze bohatera jedynie przez kilka chwil. To nowy rodzaj mordercy, który nie zabija dla pieniędzy, czy innych kosztowności, samotnik nie mający bliskiej mu osoby. To kobieta cierpiąca z powodu dziecięcej traumy - gwałtu. W obrazach Argento uraz psychiczny usprawiedliwia czyny zabójcy, będąc niczym powoli rozwijający się rak wewnątrz ciała, wyzwolony przez zewnętrzne czynniki. Monika widząc prymitywny obraz, widzi postać osoby którą ją prześladowała, a teraz zadręcza jej pamięć, nakazując mordować, znowu i znowu. To rewolucyjne rozwiązanie - skoro zwykli mordercy, zabijający dla pieniędzy, lub z pasji , są prawnie i etycznie potępiani, ciężko jest potępić Monikę, szukającej zemsty, której nikt inny jej nie jest wstanie jej oddać. Dla niej zabójstwo to ponowne odkrycie czystości, którą straciła. Co więcej, dziecięca trauma jest tym bardziej szokująca dla widza, gdy zda on sobie sprawę, że morderca może zabić w każdej chwili, przypadkiem, wpadając w niekontrolowany wybuch wściekłości. Z tej właśnie instynktownej reakcji, częstej dla dzieci, pełnej emocji, czerpie Argento swój pomysł. Ujęcia morderstw ukazywane z punktu widzenia zabójcy dają nam poczucie podglądania czegoś, czego nie powinniśmy widzieć, ze świadomością, iż coś strasznego może się zaraz zdarzyć; jednocześnie okrutnego i bardzo ekscytującego.
W Four Flies on Grey Velvet z 1971 roku, temat dziecięcej traumy jest ukazany nieco szerzej - wykorzystywana latami przez ojca Nina jest zamknięta w szpitalu psychiatrycznym, gdzie lekarze badają jej mordercze skłonności. Monstrualna figura ojca, powoduje powracający koszmar dziewczyny, w którym ubiera się jak chłopak, by zadowolić obsesję jej ojca, marzącego o męskim potomku. Gdy ojciec umiera, jedynym sposobem na pokonanie traumy jest dla niej zabicie kogoś, kto go przypomina. Nina jest winna swej niewinności, zmuszona do morderstwa przez społeczeństwo, które ją potępiło -na marginesie należy dodać, iż wygląda zupełnie jakby właśnie wyszła z filmu Fritza Langa (w rzeczywistości mieszka na jego ulicy). Pozostałych bohaterów także pognębia wina - Roberto, przekonany o tym, iż jest mordercą, przypomina postać Ala Robertsa z filmu Detour Edgara Ulmera.
W Four Flies on Grey Velvet z 1971 roku, temat dziecięcej traumy jest ukazany nieco szerzej - wykorzystywana latami przez ojca Nina jest zamknięta w szpitalu psychiatrycznym, gdzie lekarze badają jej mordercze skłonności. Monstrualna figura ojca, powoduje powracający koszmar dziewczyny, w którym ubiera się jak chłopak, by zadowolić obsesję jej ojca, marzącego o męskim potomku. Gdy ojciec umiera, jedynym sposobem na pokonanie traumy jest dla niej zabicie kogoś, kto go przypomina. Nina jest winna swej niewinności, zmuszona do morderstwa przez społeczeństwo, które ją potępiło -na marginesie należy dodać, iż wygląda zupełnie jakby właśnie wyszła z filmu Fritza Langa (w rzeczywistości mieszka na jego ulicy). Pozostałych bohaterów także pognębia wina - Roberto, przekonany o tym, iż jest mordercą, przypomina postać Ala Robertsa z filmu Detour Edgara Ulmera.
Deep Red idzie jeszcze dalej, przedstawiając czas dzieciństwa jako straszliwy okres, ukazując dualizm między poczuciem winy i sprawiedliwości, rozbierając na czynniki relacje matka-dziecko jako nierozwiązywalny węzeł, chorobliwe poczucie posiadania, głęboko ukrytą, źle rozumianą miłość.
Dla chłopczyka matka staje się potworem, morderczym cieniem dźgającym nożem ojca w plecy; nóż ląduje u stóp dziecka, które podnosząc go, staje się wspólnikiem matki. Uraz towarzyszy mu również w dorosłym życiu , jego partner okazuje się być transwestytą. Lecz, mimo iż relacja między Carlo a matką z początku wydaje się dosyć chorobliwa, stopniowo odsłania swą symbiotyczność, związanie obu osób życiem i śmiercią. Giną w niedługim czasie po sobie, w podobny sposób - głowa Carla zostaje roztrzaskana przez samochód, zaś matka jest jej pozbawiona przez naszyjnik, który ucina ją zaplątując się w drzwi windy. Zadajemy sobie pytanie: czy to matka Carla popełniła wszystkie morderstwa, czy jednak jej syn był także w nie zamieszany? Fakt, iż przy ostatnim morderstwie nie słyszymy muzyki akompaniującej przy pozostałych, daje nam odpowiedź: mordować mogły obie osoby. Czy morderstwa popełniane przez Carla były spontaniczne, czy popełnione pod wpływem matki?
Sytuacja przypomina opowiadanie Guya Maupassanta Matka potworów : opowiada ono o kobiecie, która będąc w ciąży używa specjalnego gorsetu, powodującego narodziny zdeformowanych dzieci, które następnie sprzedaje jako osobliwe atrakcje. Historia zainspirowała Freaks Teda Browninga, zaś Argento przemienił ją według własnego przepisu na psychologiczną nutę. Carlo zostaje "zdeformowany" podnosząc zakrwawiony nóż, które to zdarzenie zapisuje się głęboko w jego wspomnieniach. Pierwsza scena morderstwa zakorzenia się w jego mózgu, zaś towarzysząca jej muzyka, monotonna, dziecinna kołysanka, wywołuje za każdym razem ukrytą traumę, informując widza o rychłym morderstwie. Przed każdym morderstwem słyszymy melodię, która staje się swoistym memento dla ofiar, oraz znakiem obecności mordercy.
Deep Red, zasadza się na przeciwieństwach : rzeczywistości i paradoksie, matce i synu; wydarzenia dziejące się w filmie podkreślają tą dwuznaczność. Akcja plącze się między rzeczywistością a snem, a otwierająca film wizja medium miesza światy realnego i nierealnego w zbiór ukrytych znaczeń. Dwuznaczność mordercy jest wzmocniona jego nieuchwytnością. Wskazówki jakich udziela Argento są również na poziomie rzeczywistym, jak i onirycznym, igrając z tematami dzieciństwa: ukryty obraz staje się aktem brutalnej przemocy widzianej oczyma dziecka, które zmienia ono w niepokojącą wizję. Szkoła jest miejscem, w którym ukryte są złe wspomnienia, uczestnicząc w symbolicznej, nowo ukształtowanej pamięci; im bardziej Mark zbliża się do dziecięcego widzenia świata, tym bliżej jest rozwiązania zagadki morderstw. W filmie widać wiele odniesień do Psychozy : seksualną dewiację, podglądactwo; fabuła ma także, jak u Hitchcocka głębszy sens moralny.
Dla chłopczyka matka staje się potworem, morderczym cieniem dźgającym nożem ojca w plecy; nóż ląduje u stóp dziecka, które podnosząc go, staje się wspólnikiem matki. Uraz towarzyszy mu również w dorosłym życiu , jego partner okazuje się być transwestytą. Lecz, mimo iż relacja między Carlo a matką z początku wydaje się dosyć chorobliwa, stopniowo odsłania swą symbiotyczność, związanie obu osób życiem i śmiercią. Giną w niedługim czasie po sobie, w podobny sposób - głowa Carla zostaje roztrzaskana przez samochód, zaś matka jest jej pozbawiona przez naszyjnik, który ucina ją zaplątując się w drzwi windy. Zadajemy sobie pytanie: czy to matka Carla popełniła wszystkie morderstwa, czy jednak jej syn był także w nie zamieszany? Fakt, iż przy ostatnim morderstwie nie słyszymy muzyki akompaniującej przy pozostałych, daje nam odpowiedź: mordować mogły obie osoby. Czy morderstwa popełniane przez Carla były spontaniczne, czy popełnione pod wpływem matki?
Sytuacja przypomina opowiadanie Guya Maupassanta Matka potworów : opowiada ono o kobiecie, która będąc w ciąży używa specjalnego gorsetu, powodującego narodziny zdeformowanych dzieci, które następnie sprzedaje jako osobliwe atrakcje. Historia zainspirowała Freaks Teda Browninga, zaś Argento przemienił ją według własnego przepisu na psychologiczną nutę. Carlo zostaje "zdeformowany" podnosząc zakrwawiony nóż, które to zdarzenie zapisuje się głęboko w jego wspomnieniach. Pierwsza scena morderstwa zakorzenia się w jego mózgu, zaś towarzysząca jej muzyka, monotonna, dziecinna kołysanka, wywołuje za każdym razem ukrytą traumę, informując widza o rychłym morderstwie. Przed każdym morderstwem słyszymy melodię, która staje się swoistym memento dla ofiar, oraz znakiem obecności mordercy.
Deep Red, zasadza się na przeciwieństwach : rzeczywistości i paradoksie, matce i synu; wydarzenia dziejące się w filmie podkreślają tą dwuznaczność. Akcja plącze się między rzeczywistością a snem, a otwierająca film wizja medium miesza światy realnego i nierealnego w zbiór ukrytych znaczeń. Dwuznaczność mordercy jest wzmocniona jego nieuchwytnością. Wskazówki jakich udziela Argento są również na poziomie rzeczywistym, jak i onirycznym, igrając z tematami dzieciństwa: ukryty obraz staje się aktem brutalnej przemocy widzianej oczyma dziecka, które zmienia ono w niepokojącą wizję. Szkoła jest miejscem, w którym ukryte są złe wspomnienia, uczestnicząc w symbolicznej, nowo ukształtowanej pamięci; im bardziej Mark zbliża się do dziecięcego widzenia świata, tym bliżej jest rozwiązania zagadki morderstw. W filmie widać wiele odniesień do Psychozy : seksualną dewiację, podglądactwo; fabuła ma także, jak u Hitchcocka głębszy sens moralny.
tłum. haku
Brak komentarzy :
Prześlij komentarz