Seriale Brytyjskie

Nie zaniedbujemy rynku seriali. Trzy propozycje do obejrzenia. Coś z klasyki i coś bardziej współczesnego. Nasz wkład na Dzień Dziecka.

 

Smiley's People (1982)

W dwa lata po sukcesie "Tinker Tailor Soldier Spy" brytyjski gigant telewizyjny, BBC, zrealizował kolejny mini-serial w oparciu o prozę Johna Le Carre, w którym ponownie w roli George'a Smileya wystąpił Alec Guinnes. "Smiley's People" to trzecia i ostatnia część tak zwanej "trylogii Karli". Pierwsza to oczywiście "Tinker Tailor Soldier Spy", a druga to - "The Honourable Schoolboy", której jednak nie zaadaptowano na mały ekran z uwagi na wysokie koszty produkcji, gdyż akcja powieści rozgrywała się głównie w Hong Kongu i Indochinach.

Scenariusz opracowali John Le Carre oraz John Hopkins, a cały serial liczy sześć godzinnych odcinków i bardzo wiernie podąża za literackim pierwowzorem. W przeciwieństwie do "Tinker Tailor Soldier Spy" wydarzenia nie ograniczają się wyłącznie do Londynu, rozciągają się na Francję, Niemcy i Szwajcarię. George Smiley po raz ostatni zostaje wezwany z emerytury. Tym razem zwierzchnicy z "Cyrku" (potoczna nazwa siedziby Brytyjskiego Wywiadu) i Ministerstwa zlecają mu zbadanie śmierci jednego z jego byłych aktywów (agentów jakich prowadził), generała Armii Czerwonej w stanie spoczynku Vladimira, który oficjalnie w Londynie pracował w emigracyjnej organizacji. Szefostwo stara się zatrzeć ślady, unikając niepotrzebnego skandalu.

Smiley do sprawy podchodzi bardziej poważnie, decyduje się na przeprowadzenie śledztwa i szybko odkrywa, że Vladimir wraz ze swoim przyjacielem Otto Leipzigiem zdobył informacje na temat nielegalnych działań prowadzonych na prywatny użytek przez Karlę, szefa sowieckiego wywiadu. Informacje te, jeśli zostaną ujawnione, będą dla Karli równoznaczne z pełną kompromitacją i wyrokiem śmierci, prowadzą Smileya do ostatecznej konfrontacji ze swym Nemezis. Świetny scenariusz, doskonale poprowadzona intryga, większy dynamizm w porównaniu do poprzedniej części szpiegowskich perypetii Smileya, dyskretny humor, wspaniałe aktorstwo - kilka znanych nazwisk, obok Guinnessa, wystąpili Patrick Stewart, Michael Lonsdale, Vladek Scheybal i Mario Adorf. Klasa sama w sobie, dodatkowo potwierdzona przyznaniem czterech BAFT.

Top Boy (2011-2013)

Maksimum treści, minimum formy - taki jest mini-serial "Top Boy", składający się z ośmiu epizodów podzielonych na dwa sezony. Jedno z londyńskich osiedli, zdominowane przez czarnoskórych mieszkańców. Duże bezrobocie, bieda, powszechna beznadzieja i brak perspektyw na lepsze życie. Takie warunki sprzyjają rozwojowi przestępczości, która okazuje się alternatywą na odmianę losów. Okolicą trzęsą lokalne gangi zajmujące się handlem narkotykami. Jednemu z nich przewodzą Dushane (Ashely Walters) i Sully (Kane Robinson), marzący o umocnieniu swojej pozycji, wyeliminowaniu konkurencji i awansie w hierarchii półświatka, żeby przeprowadzać znacznie poważniejsze transakcje.

W swoim procederze wykorzystują nieletnich, którzy stając się członkami gangu, jako żołnierze pełnią masę rozmaitych funkcji. Młodzi pozostawieni samopas przez rodziców, zamiast chodzić do szkoły, sami garną się do gangu, skuszeni pieniędzmi, za które będą mogli kupić nowe ubrania, buty, rozmaite gadżety, czyli coś, na co nie byłoby stać ich rodziców, nawet gdyby pracowali. Wstąpienie do gangu to oprócz pieniędzy wzrost pozycji, większy szacunek i do pewnego stopnia poczucie bezkarności. W ten sposób napędza się błędne koło. Ale ukazanie osób bezpośrednio związanych z handlem narkotykami to tylko jedna strona medalu. Druga dotyczy osób, którzy od tego procederu chcą się trzymać jak najdalej, choć równocześnie nie podejmują żadnych działań, aby przeciwstawić się panoszącemu się złu. Jedną z takich osób jest nastoletni Ra'nell, lecz nie jest mu dane zachować neutralność. Mimo młodego wieku na jego głowę zwaliło się masę problemów, oprócz chodzenia do szkoły, musi sam sobie zapewnić utrzymanie, po tym gdy jego matka trafiła do szpitala. Przechodząc szybki kurs dojrzewania, stopniowo zostaje wciągnięty do przestępczego półświatka, decydując się pomóc będącej w ciąży przyjaciółce matki w uprawie i sprzedaży marihuany. Tak pokrótce prezentuje się pierwszy sezon serialowej perły Channel 4 z 2011 roku.

W drugim sezonie, emitowanym w 2013 roku, mamy kontynuację historii plus sporo nowych wątków. Podstawą jest troszeczkę ograny schemat - łatwiej wejść na szczyt niż się na nim utrzymać, a wczorajsi przyjaciele mogą okazać się dzisiejszymi wrogami. Boleśnie o tym przekona się Dushane, tytułowy Top Boy, kontrolujący handel narkotykami na osiedlu Summerhouse. Awans w przestępczym środowisku to oprócz większych pieniędzy, zdecydowanie większe problemy - konkurencja to już nie brutalni chuligani biegający z pistoletami, tylko poważni bandyci z "ciężkim sprzętem".

Mocny. Autentyczny. Współczesny. Krwisty dramat umiejętnie żonglujący wieloma wzajemnie przeplatającymi się wątkami. Ukazujący jak handel narkotyków wpływa na rozmaite osoby, jak kształtuje ich życie, do jakich prowadzi decyzji, jak oni sami się zmieniają i demoralizują. Poruszone również zostały kwestie społeczno-obyczajowe dotyczące młodzieży - ból dojrzewania w środowisku, w którym skazanym się jest na porażkę, w którym trudno uniknąć zdegenerowania. Kombinacja fatalizmu, strachu i prób zachowania niewinności i szans na uczciwe życie. Ambitny serial wyłamujący się ze schematu portretowania przestępców jako współczesnych celebrytów, żyjących w luksusie. Interesujący obraz Londynu, momentami elegijny, momentami dokumentalny, obraz świata dusznego, brudnego, bez zasad, gdzie przejawy dobra, sprawiedliwości czy etyki mogą prowadzić do nieprzewidywalnych rezultatów, jeszcze bardziej zaogniając konflikty.

"The Shadow Line" (2011)

Gdy Harvey Wratten, znany przemytnik i handlarz narkotyków, zostaje zamordowany wkrótce po tym, kiedy na mocy królewskiego ułaskawienia wraz ze swoim bratankiem opuszcza więzienie, policja rozpoczyna dochodzenie, które prowadzi ją do świata przemytników narkotyków i kryminalnego imperium Wrattena, w którym rozpoczęła się walka o to, kto zostanie nowym szefem.

Prowadzącym śledztwo jest Jonah Gabriel, zmagający się z niejasną przeszłością, spowodowaną strzelaniną w wyniku której na pamiątkę została mu kula w głowie, przez co cierpi na okresową amnezję, a jego partner został zabity. W związku z kłopotami z pamięcią nie potrafi do końca odnaleźć się w sytuacji, nie wie czy w przeszłości był uczciwym gliną, czy skorumpowanym. Zadania nie ułatwia mu szef dający do zrozumienia, że nic złego się nie stanie, jeśli nie uda mu się zakończyć śledztwa sukcesem. Gabriel szybko uświadamia sobie, że zagadkowa śmierć Wrattena to tylko wierzchołek góry lodowej skrywającej korupcję, niejasne powiązania, nielegalne transakcje, wielkie pieniądze oraz masę tajemnic w jakie uwikłane mogą być obok przestępców tajne służby, rząd oraz politycy.

Chwilowo imperium Wrattena zawiaduje Joseph Bede, biznesmen z branży kwiaciarskiej, który zdecydował się po pilotować bardzo ryzykowany przemyt olbrzymiej partii heroiny. Takim obrotem sprawy rozczarowany jest psychopatyczny bratanek Wrattena, Jay, który rwie się do władzy, wiec kwestią czasu pozostaje, kiedy zdecyduje się na ostateczną konfrontację z Bedem. Jednocześnie nie zdaje sobie sprawy, że Bede chce wycofać się z interesu po przeprowadzeniu ostatniej wielkiej transakcji, aby zabezpieczyć sobie przyszłość i do reszty poświęcić się żonie cierpiącej na Alzheimera. Jednakże nim dojdzie do rozgrywki wewnątrz gangu przemytników, przestępcy podobnie jak policja prowadzą własne śledztwo, zwłaszcza, że wspólnik Wrattena, Peter Glickman niespodziewanie zniknął. Sykorzystując sobie znane metody, starają się dowiedzieć kto zabił Harveya, a ich pierwszym podejrzanym zostaje konkurencja - grupa Boba Harrisa.

Historia  robi się jeszcze bardziej zawikłana wraz z pojawieniem się tajemniczego Gatehouse'a, którego obecność zwiastuje niebezpieczeństwo i poważne kłopoty dla wszystkich mających związek ze sprawą Harveya Wrattena. Przypomina staromodnego gentlemana, a jego znakiem firmowym staje się kapelusz, szalik, płaszcz i okulary, czyniące go na pozór łagodnym, pełnym uroku człowiekiem, z rąk którego nie sposób spodziewać się zagrożenia. Jednak pozory mylą, bowiem Gatehouse zainteresowany jest całkowitym wyciszeniem powstałej afery.

"The Shadow Line" to autorski projekt Hugo Blika, który w swym ręku skupił pełnię władzy jako autor scenariusza, reżyser i producent. Serial jest nowoczesną mieszanką gatunkową najwyższej klasy. Łączy thriller konspiracyjny z policyjnym proceduralem oraz dramatem kryminalnym portretującym środowisko stróżów prawa i przestępców. Widzimy efekt jaki wywołuje wiadomość o morderstwie narkotykowego barona zarówno na jego współpracowników jak i policję, wewnętrznie skonfliktowaną, przeżartą korupcją i układami. W sensie moralnym ukazano, że w obu grupach stojących na codzień po przeciwnych stronach barykady znajdują się tacy sami ludzie, podobnie się zachowujący, fałszywi, dwuznaczni. Granica oddzielająca jednych i drugich jest nie tyle zamazana, co praktycznie rzecz biorąc nie istnieje. Dobro i zło się zaciera. Każda postać, jaka występuje w "The Shadow Line", ma swoją historię, choć nie wiele wiadomo o ich przeszłości, skrywanej mrokami zapomnienia. Informacje są zdawkowe, liczy się tylko teraźniejszość.

Siedmioodcinkowa produkcja BBC o bardzo skomplikowanej strukturze, labiryntowej intrydze, pełnej zwrotów akcji, wstrząsów, zagadek, zaskakujących wydarzeń, sieć zdrad, podstępów, tajemniczych zgonów ludzi uwikłanych w tę historię. Dobrze rozbudowany nastrojowy, niejednoznaczny dramat, w którym śmierć jednego człowieka stanowi punkt wyjścia odsłaniającą konspirację sięgającą do serca politycznego systemu Wielkiej Brytanii. Każda scena, każdy wątek, każda osoba jest ze sobą powiązana, występuje jako część wielopiętrowej układanki. Z każdym kolejnym odcinkiem prawda o wzajemnych powiązaniach zaczyna wychodzić na jaw, posuwając akcję do przodu oraz rzucając odrobinę światła na przyczyny otwierającego serial zabójstwa.

Całość opracowana perfekcyjnie, momenty, w których akcja szybko idzie na przód, wymieszana z momentami spowolnienia, gdzie fabuła toczy się spokojnym, wolnym tempem. Okresowa cisza ograniczana jedynie dialogami aktorów nadających większego suspensu, podnoszących napięcie w oczekiwaniu, co wydarzy się dalej. Każda scena wydaje się być gruntownie przemyślna, drobiazgowo opracowana, szczegółowo dopieszczona niemal do przesady. Atutem jest także doborowa obsada, zaś szczególne wrażenie budzi absolutnie przerażająca postać Gatehouse'a, w którego wcielił się Stephen Rea. Diaboliczny, bezlitosny, piekielnie inteligentny,a zarazem wyprany z emocji człowiek o kamiennym obliczu. Pojawia się nagle i tak samo znika, pozostawiając po sobie jedynie ciała kolejnych ofiar.