Antonio
Margheriti to kolejny włoski twórca, który tworzył obrazy w różnych gatunkach: filmy
przygodowe, science - fiction, horror gotycki, zawsze pokazując
wielką inwencję, pracując przy małych budżetach, tworzył znakomite efekty
specjalne, wnosząc powiew świeżości do nurtu fantastyki. Dziś zajmiemy się jego filmografią w tych właśnie gatunkach, opisując pokrótce kilkanaście obrazów reżysera.
Debiut Margheritiego, Assingment
Outer Space (1960), to jeden z pierwszych włoskich filmów science fiction. Osadzona w dalekiej przyszłości space opera
ukazuje wielkie niebezpieczeństwo jakie grozi Ziemi, w postaci statku
kosmicznego, który wraca na naszą planetę, przywożąc ze sobą nieznaną energię z
kosmosu. Reżyser nakręcił go pierwszy i ostatni raz pod pseudonimem Anthony Daisies, później będzie znany
jako Anthony M. Dawson; zadbał w nim
także o efekty specjalne. Następny film Włocha to Battle of the Worlds (1961), wypuszczony na ekrany na
nowo po wielkim sukcesie Star
Wars George’a Lucasa, jako Battaglie planetarie (Star
Battles). Pomijając
słabe efekty specjalne, film może się podobać dzięki swej oryginalności oraz
dobrym wyczuciu rytmu przez reżysera. Warto go także zobaczyć ze względu
na zakończenie, w którym naukowiec grany przez Claude Reinsa ląduje na obcej
planecie, gdzie rośnie las wielokolorowych organicznych bulw. Peplum Hercules, Prisoner of Evil (1964) ukazuje wszechstronność
Margheritiego: mając za głównego aktora Rega Parka, oraz Ruggero Deodato w
osobie współreżysera, otwarcie flirtuje z horrorem, ukazując postać obłąkanej wiedźmy,
rzucającej klątwy na swych kochanków.
W 1965 roku
Margheriti wyreżyserował cztery filmy fantastyczne z rzędu, wszystkie w tych
samych dekoracjach, z ta samą obsadą aktorską. Mimo niskiego budżetu widać w
nich wizjonerski talent reżysera, oraz umiejętność tworzenia ciekawych efektów
specjalnych. War of the
Planets – później
przemianowane na Space
Police vs. UFOs: Alert! Diafanoids come from Mars (po sukcesie serialu telewizyjnego UFO) to klasyczna historia walki z obcymi. W Planet on the
Prowl zło rozprzestrzenia
się już na całą planetę. Wild
Wild Planet to zlepek
thrillera z horrorem, z innowacyjnymi efektami specjalnymi. Historia opowiada
dzieje szalonego doktora, który planuje stworzyć nadludzi, a Margheriti ukazuje
nam takie nieudane eksperymenty doktora, jak np. czwororękie roboty. Gdy w
finale doktor jest blisko stworzenia androgenicznego bytu, bohater ratuje świat
i unicestwia doktora w jego własnym laboratorium. W Snow Devils inwazja obcych zaczyna się w
Himalajach.
Ale gatunek w
którym najlepiej czuł się Margheriti to gotycki horror – jego pierwszy obraz grozy to Castle of Blood (1963), wizjonerska historia o
duchach, w której przeklęte dusze zmarłych muszą na nowo dokonywać swych
morderstw. Narratorem opowieści jest Edgar Allan Poe, zaś w głównej roli
występuje Barbara Steele, najsławniejsza bohaterka włoskich "gotyków" od czasu Black Sunday Bavy. W scenariuszu jest miejsce zarówno na
erotykę i na tematykę lesbijską, a także na nadnaturalne moce; od początku
wciąga on widza swą dziwną atmosferą. Dziejący się w mrocznym
zamku The Virgin of
Nuremberg (1965), to thriller
opowiadający o oszpeconym mordercy, który być może jest duchem i o prowadzącej
śledztwo bohaterce. W jednej z ról występuje ikona horroru - Christopher Lee. Margheriti
wrócił do gotyckiego horroru filmem The
Long Hair of Death (1964),
opowieścią o klątwach, duchach i czarownictwie, z kilkoma scenami erotycznymi i
z Barbarą Steele w głównej roli.
The
Young, the Evil & the Savage (1968) to drugie giallo Margheritiego,
interesujące, pełne napięcia i suspensu. Co ciekawe, jest tutaj zarysowanych kilka z późniejszych
elementów gatunku: morderca w czarnych rękawiczkach
(okazujący się być transwestytą), sposób pokazania morderstw, czy specyficzna kompozycja
ujęć. Jest także odrobina humoru, lecz Margheriti stara się nie psuć dobrze kreowanej
atmosfery zagrożenia w collage’u, gdzie osadzona jest cała historia.
Ulubionym
gatunkiem reżysera pozostawał horror gotycki, do którego wrócił w 1969 roku
filmem Unnaturals (a.k.a. Contronatura),
gdzie powracają znane motywy kina Margheritiego: wina i obsesja, seks i kara,
zdrada i perwersja, klątwy i duchy, oraz tajemnicze miejsca, zdające się być
przedsionkami piekła. Zakończenie, w którym błotna powódź zatapia wszystko jest
nie tylko przypomnieniem sceny z Wild,
Wild Planet, ale także zapowiada słynną scenę z Shining Kubricka – Margheriti zresztą
poznał go podczas kręcenia 2001: Space Odyssey.
Margheriti
wyreżyserował następnie Web
of the Spider (1971),
kolorowy remake własnego Castle
of Blood z Klausem
Kinskim w roli Poego. Film, mimo iż nie tak udany jak oryginał, umiejętnie
ukazuje makabrę oraz stopniowe popadanie w szaleństwo bohaterów opowiadań
Poego. Seven
Deaths in the Cat's Eye (1973) to giallo z elementami gotyku
oraz erotyki, osadzone w zamku, gdzie spotyka sie grupa ludzi w sprawie dziedziczenia
spadku; są oni po kolei eliminowani przez tajemniczego mordercę.
Flesh for
Frankenstein (1974), oryginalnie nakręcony w technologii
3D, jest jednym z najbardziej znanych włoskich horrorów, wyprodukowanym przez Andy'ego
Warhola i Carlo Pontiego, współreżyserowanym przez Paula Morriseya. Pomijając
kilka dowcipnych scen, film jest horrorem, z wieloma ekstremalnie krwawymi ujęciami.
Potworność i makabryczny humor tworzą oryginalną mieszankę z paroma erotycznymi
momentami, zaś apokaliptyczna konkluzja przypomina inne filmy reżysera. Kolejnym owocem
współpracy Margheritiego z Warholem i Morriseyem jest Blood for Dracula (1974), efektowna mieszanka splattera,
erotyki i ducha romantyzmu, z dużo większą aktywnością Warhola niż podczas poprzedniego
filmu. Wiele erotycznych scen (ocenzurowanych
we Włoszech) rozgrywa się miedzy dwoma siostrami, co przypomina nam fabułę Castle of Blood. Pośród innych krwawych momentów,
zakończenie jest niezapomnianym widowiskiem: Dracula grany przez Udo Kiera jest
straszliwie okaleczany siekierą przez Joe Dallesandro, ulubionego aktora
Warhola.
Do gatunku
horrorów powrócił w 1980 reżyserując Cannibal
Apocalypse. Choć tytuł nawiązuje do dzieła Coppoli, wojna wietnamska
jest tutaj tylko wymówką. Kanibalizm w filmie jest rozszerzającą się epidemią
pośród żołnierzy walczących w Wietnamie. Można go odczytać jako metaforę
szaleństwa i przemocy wojennej, które opanowuje ciało i umysł żołnierzy,
głęboko zmieniając ich życie. Film zawiera wiele krwawych scen: pielęgniarka
odgryzająca podczas pocałunku język doktora, czy brutalne wyłupanie oczu przez
kanibala. Najlepszym jednak efektem pozostaje scena (powtórzona później przez Roberta
Zemeckisa w Death Becomes
Her) zastrzelenia kanibala przez policjanta, w której widzimy wielką
prześwitującą dziurę w jego ciele.
W latach
80-tych Margheriti nakręcił wiele filmów sensacyjnych i wojennych osadzonych w
Wietnamie, a także kilka filmów inspirowanych Riders
of the Lost Ark Stevena Spielberga. The Last Hunter (1980), z Davidem Warbeckiem w
roli głównej, choć otwarcie nawiązuje do The
Deer Hunter i Apocalypse Now!,
efektownie pokazuje absurdalność wojny. Hunters
of Golden Cobra (1982) to
pierwszy film przygodowy Margheritiego inspirowany przygodami Indiany Jonesa.
Mimo niskiego budżetu film nie traci aż tak wiele w porównaniu z oryginałem,
wzmacniając jednocześnie elementy fantastyczne. Tiger of Love (1982), znów z Davidem Warbeckiem,
opowiada osadzoną w południowo - wschodniej Azji historię bezwzględnego
poszukiwacza przygód, który staje się rebeliantem, zaś The World of Yor (1983), to post apokaliptyczna
fantasy oparta na komiksie Juana Zanotto, opowiadającym o wojowniku walczącym ze złym charakterem zwanym The
Supreme ("Najwyższy"). Ark of the Sun God...Temple of
Hell (1984), znów z
Warbeckiem w roli głównej, to przygodowe fantasy przepełnione scenami akcji.
Następny film, Jungle Raiders (1985), to kolejna inspiracja
Spielbergiem: podróżnicy poszukujący zaginionego artefaktu po wielu perypetiach i walkach z
tubylcami w końcu odnajdują jaskinię z posągiem bożka. Przylatujący po nich
helikopter ratuje jednego z nich, drugi zostaje otoczony przez kanibali. Reżyser powrócił do science fiction filmem Treasure Island (1987), opartym na pomyśle
Renato Castellaniego. To futurystyczna opowieść oparta na powieści Roberta
Louisa Stevensona, w której miejsce tropikalnych mórz i statków zajmuje
wszechświat i statki kosmiczne. Pozostają tu jednak piraci, którzy napadają na
kosmicznych podróżników, chowając ich skarby na odległych planetach. Alien from the Deep (1989) to kolejny obraz science
fiction, mieszający wątki z Alien (1979) Ridleya Scotta, z horrorami
dziejącymi się w głębiach oceanów.
Antonio Tentori w: "Italian Horror Movies"
opracowanie: haku
opracowanie: haku
Taką dziurę postrzałową w korpusie, przez która można obserwować , co się dzieje, wprowadził do kinowego mainstreamu John Huston , sporo lat wcześniej. W którym filmie ?
OdpowiedzUsuńWydaje mi się, że taką scenę widziałem w "Sędzim z Teksasu" z 1972, ale dawno film widziałem, więc może mi się coś pomyliło.
UsuńDobrze!
OdpowiedzUsuńWielki reżyser. Uwielbiam jego filmy.
OdpowiedzUsuń